Hechtingsstijlen en de invloed op onze relaties 

Hechtingsstijlen vertellen ons hoe we ons ooit emotioneel hebben afgestemd op onze verzorgers.

We kennen 4 hechtingsstijlen:

• veilige hechting
• angstig vermijdende hechting
• vermijdende hechting
• gedesorganiseerde hechting

In relaties met anderen spelen onze hechtingsstijlen altijd een rol. Onze hechtingsstijl kan veranderen.

Ongeveer 50% van de mensen zijn veilig gehecht.

Als we veilig gehecht zijn dan was er een veilige ruimte waarin we onze eigen gevoelens mochten ontdekken. We werden positief aangemoedigd om onze eigen sterke kanten te ontwikkelen.

Neurofysiologisch kun je de hechtingsstijl zien als het resultaat van de interactie tussen twee systemen (John Bowlby): het hechtingssysteem en het zoeksysteem.

We komen in de wereld met een hechtingssysteem en zodra dat op de juiste wijze (veilig) wordt ontvangen, activeren we ons zoeksysteem en gaan we de wereld ontdekken. 

Zo ontstaat het vertrouwen op jezelf.

De paradox van menselijke hechting:

Gezondere hechting leidt tot meer onafhankelijkheid.

Gezonde hechting, leidt tot een gezond zoeksysteem, en dat leidt tot een sterke zelf (een stevig en gezond zelfbeeld). Je leert jezelf reguleren en ontwikkelt zo onafhankelijkheid en je eigen autonomie. Zo leer je ook gezonde grenzen aangeven. 

Als we als kind geen emotioneel (fysieke) veilige ruimte krijgen van onze verzorgers om ons zelf te mogen zijn, onze eigen sterkten te mogen ontwikkelen en onze gevoelens te leren kennen, dan gaan we ons onveilig voelen. We gaan dan afstemming op die ander vermijden of juist extremer opzoeken.

Zo ontstaat onveilige hechting. 

3 vormen van onveilige hechting:

We kunnen de 3 onveilige hechtingsstijlen uitleggen a.h.v. de samenwerking tussen twee systemen (Bowlby). Het hechtingssysteem en het zoeksysteem.

–Vermijdende hechting: het hechtingssysteem is gedeactiveerd, maar het zoeksysteem werkt wel. We verbinden ons niet emotioneel en denken “ik los het zelf wel op”. De onafhankelijkheid is gericht op het vermijden van hechting. We leren niet om om hulp te vragen. We zijn wel nieuwsgierig naar de wereld maar we leren niet te vertrouwen op andere mensen. Mensen die een gezond zoeksysteem hebben, maar geen hechting worden super onafhankelijk en hebben moeite met vormen van een relatie.

Tegenovergestelde zijn mensen die geen gezond zoeksysteem hebben en te afhankelijk blijven van die ander, Dit zijn de angstig vermijdend gehechten.

-Angstig vermijdende hechting: het hechtingssysteem is overactief, en het  zoeksysteem is nog gedeactiveerd. Je blijft in het hechtingssysteem hangen en blijft je reguleren op basis van de ander. Je blijft vastklampen aan die ander, cijfert je eigen gevoelens weg en gaat bijvoorbeeld pleasen zodat die ander je niet meer loslaat. In deze hechtingsstijl ben je te veel bezig met hoe die ander zich voelt.

Deze mensen geven hun eigen behoeften op en hebben geen sterk stabiel zelfbeeld.

-Gedesorganiseerde hechting. Bij gedesorganiseerde hechting heb je geen strategie. Zowel je hechtingssysteem als je zoeksysteem zijn gedeactiveerd. Je trekt je terug. Je kunt je emotioneel niet verbinden met een ander, en tegelijkertijd voelt de wereld onveilig.

Gedesorganiseerde hechting zijn degenen die trauma en misbruik op de achtergrond hebben. 

Gedesorganiseerde hechting tast drie ontwikkelingen aan, namelijk:

• relationele ontwikkeling
• zelfontwikkeling
• emotionele ontwikkeling

Het is niet jouw schuld!

Zowel het hechtingssysteem als het zoeksysteem werken autonoom! Dat wil zeggen buiten ons bewustzijn om worden ze onbewust aangezet. En of ons hechtingssysteem en/of ons zoeksysteem wordt aangezet is afhankelijk van de context waarin ze geplaatst worden!

Het aan of uitzetten van deze systemen wordt geregeld door ons autonome zenuwsysteem. Dat systeem is altijd gericht op veiligheid, herstel en groei.

Het is dus geen bewuste keuze van je geweest, maar een activering van je biologische aanleg om je wel of niet te verbinden en vervolgens nieuwsgierig te worden naar de wereld om je heen.

Gelukkig zijn onze hechtingsstijlen te veranderen als we ons veilig gaan voelen. We hebben een neuroplastisch brein. Dat betekent dat we kunnen leren om onszelf te reguleren en te werken aan veilige hechting.

Liefdesrelaties

Hechtingsstijlen zien we terug in liefdesrelaties. Daarbij is het van belang om een onderscheid te maken tussen: moeite hebben “in” de relatie versus moeite hebben “met” de relatie. Delen van ons die zich onveilig hebben gevoeld, kunnen weer getriggerd worden in de relatie.

Als iemand onveilige hechting heeft meegemaakt dan zien we dat terug in het probleem “met” relaties. Niet zozeer wat er in de relatie gebeurt, als hoe de relatie eruit ziet is wat aandacht nodig heeft. Het is dan van belang om samen te kijken naar de verwachtingen over de relatie. Bij onveilige hechting in relaties dien je eerst het probleem “met” de relatie op te lossen voordat je de problemen “in” de relatie kunt oplossen.

Wanneer de ontwikkeling van je relatie negatief beïnvloedt wordt door onveilige hechtingsstijlen, kun je een professional inschakelen om de dynamiek bij jezelf en je partner te onderzoeken. Samen met een professional kun je dan werken naar het vormgeven van je relatie als een veilige ruimte waarin je alles kunt inbrengen.

Zodra de relatie een veilige en geborgen ruimte is om over ervaringen, situaties, gedachten en gevoelens te praten -zonder dat er een oordeel over is- bereik je een veilige vorm van communicatie waarin je kunt gaan voelen wat er speelt en ontdekken wat je gevoel nodig heeft van jou. 

In het vaststellen wat je gevoel van jou nodig heeft, leer je jezelf te reguleren en verantwoordelijkheid te nemen voor je eigen gevoel (los van de ander). Dat noemen we emotioneel volwassen gedrag.

As beide partners in staat zijn om verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen gevoelens, gedachten en gedrag dan bereik je een veilige ruimte waarin beiden zich veilig kunnen hechten aan elkaar.

---

Wil je eens verder praten na het lezen van dit artikel, boek dan nu een gratis consult van 30 minuten.