5 Oorzaken van Relatie Stress

Hechting en veiligheid

Zodra je je naar iemand toebeweegt in hechting, zal je autonome zenuwsysteem ook alert zijn op gevaar. Dus hechten activeert tegelijkertijd onze fight / flight sensor en dus ben je gevoeliger voor wat je partner of nieuwe relatie zegt. Dat kan eerder voor stress zorgen dan een negatieve opmerking van iemand waaraan je niet gehecht bent of wilt zijn.

Ons autonome zenuwsysteem reageert op interacties met anderen. Zodra je het gevoel van verbondenheid voelt toenemen zul je tegelijkertijd de drang naar veiligheid activeren. Dat is geen bewuste actie van jezelf maar ontstaat neuroceptisch. Met andere woorden, het voelt als iets als iemand steeds meer voor je gaat betekenen, en tegelijkertijd zul je dan ook gevoeliger zijn voor wat er in die relatie met die ander gebeurt. Gevoelens van hechting en veiligheid gaan altijd samen.

Negatieve bias van ons brein

Om ons te beschermen gaat ons brein eerder uit van het negatieve dan het positieve. Ook dat is iets dat we niet bewust doen, maar zoals ons brein neurobiologisch werkt. Ons brein kent systemen die onze veiligheid bewaken en daarom let ons brein in de buitenwereld op signalen van onveiligheid. We (ons brein) let dus eerder op negatieve dingen en die blijven ook langer hangen. Wat iemand wel of niet doet of zegt in een relatie kan al als negatief worden uitgelegd omdat ons brein vanuit die bias naar “de wereld” kijkt. De gedachte… hij heeft nog niet gebeld… of hij zei niets… leggen we altijd eerst negatief uit. En als we daar niet alert op zijn kan ons brein met ons aan de haal gaan. Dat levert onnodig stress op.

Interpersoonlijke stress

Interpersoonlijke stress ontstaat omdat je je wilt hechten aan een ander en daarbij het gevoel kunt hebben dat je iets van jezelf dient op te geven. Als een nieuwe relatie of je bestaande partner je alle ruimte geeft om jezelf te blijven zal de stress laag zijn. Als een partner echter eisen gaat stellen in de relatie en je het gevoel krijgt dat je iets van jezelf dient op te geven dan kan de stress aardig oplopen. Met andere woorden: partners die elkaar niet de ruimte kunnen geven om zichzelf te blijven lopen het risico op interpersoonlijke stress en vergroten daarmee de kloof tussen elkaar. En die verwijdering zal ook weer tot extra stress leiden. Je activeert dan de basis verwijderingsemoties. Dat zijn emoties als angst, boosheid en najagen. Elk van die emoties is bedoelt om de kloof te dichten, maar kan averechts werken en juist tot meer onbegrip en meer verwijdering leiden. Zo ontstaat een vicieuze cirkel die uiteindelijk kan leiden tot een relatie breuk.

Eigen werkelijkheid

In de ontwikkeling van hechting aan een partner activeert je brein automatisch herinneringen uit de periode waarin je je voor het eerst ging hechten aan iemand. Als daar onveiligheid was en je dus op je hoede was tijdens de hechting, kunnen die herinneringen weer een trigger zijn in je relatie met je partner waarin je weer die hechtingsemoties ervaart. Vroegkinderlijke relaties vormen de basis van hoe je je in een relatie voelt met je partner. Dat is geen bewuste keuze maar wederom een resultaat van hoe je autonome zenuwsysteem zich afstemt op gevaar en veiligheid in relaties.

Relaties zijn de omgeving waarin negatieve vroegkinderlijke relaties met je aan de haal kunnen gaan en de realiteit van nu en de werkelijkheid van het verleden door elkaar kunnen lopen. Oude kinderlijke wonden kunnen helaas weer open gaan en zo tot stress leiden in de relatie.

Gewenste relatie

Als je op zoek gaat naar je gewenste partner sta je niet stil bij de vraag of die gewenste partner ook past bij je gewenste relatie. Dat kan stress opleveren als die “ideale partner” toch niet past bij de relatie die je wenst. Ga daarom uit van de gewenste relatie en vind een partner die de gewenste relatie met je deelt vanuit dezelfde behoeften.

Anders gezegd. Als je relatie stress wil voorkomen, denk dan na over welke relatie voor jou werkt. En praat met je nieuwe relatie / partner over zijn / haar wensen. Stel samen de relatie centraal en vind antwoorden op principiële vragen die antwoord geven op hoe je met elkaar wenst om te gaan in goede en slechte tijden.

Om je op weg te helpen eindig ik hier met een voorbeeld van principes om je relatie te laten slagen:

De relatie staat boven al het andere… en we zorgen voor de relatie… we zorgen voor elkaars veiligheid… we bieden snel excuses aan en praten onenigheden uit… we zijn open en eerlijk naar elkaar…. volledig transparant… we praten meteen als er stress is… we bedreigen elkaar niet en ook niet de relatie… we zijn aanwezig in de relatie en attent naar elkaar…. we respecteren elkaar…

Als we samen zijn gaat het niet om mij of jou maar om elkaar… om ons…om onze relatie…

Enz…

Tot slot

Als je beseft wat je van een relatie verwacht en daar open over kunt praten met een nieuwe relatie of bestaande partner, dan vergroot je de kans om samen te genieten van die relatie. Besef dat liefdesrelaties een omgeving zijn waar stress hoog kan oplopen, juist omdat de relatie zo belangrijk is en er zoveel van afhangt. Niet op de laatste plaats elkaars levensgeluk om elkaar in een wereld van onzekerheid te steunen en veiligheid / geborgenheid te bieden. Dat gaat niet vanzelf. Dat vraagt om een dialoog waarin elk de ruimte krijgt om zich gezien, gehoord en het liefst begrepen te voelen.