4 Kenmerken van Hoog Sensitieve Personen (HSP)

Vraag jij je wel eens af of je een hoog sensitief persoon bent? Hoog sensitiviteit is een kracht, maar alleen als je weet hoe je hem het beste inzet. In dit blog artikel ontdek je 4 eigenschappen die vertellen of jij hoog sensitief bent.

De Amerikaanse psychologe Elaine Aron heeft hoog sensitiviteit uitgebreid onderzocht. Ze beschrijft 4 eigenschappen die samen beschrijven wat hoog sensitiviteit inhoudt.

In haar werk gebruikt Elaine het acroniem D.O.E.S. om 4 eigenschappen van hoog sensitiviteit aan te geven. 

Met deze 4 letters (D.O.E.S.) kun je bij jezelf onderzoeken of je wel of niet hoog sensitief bent. Voor mijzelf heb ik de letters omgevormd naar het woord DOSE, oftewel DOSIS.

DOSE komt eigenlijk van het Latijnse woord DOSIS en DOSIS staat voor hoeveelheid. En als ik denk aan hoog sensitiviteit, dan denk ik aan mensen die een bepaalde hoeveelheid prikkels aankunnen. Mensen die bij te veel prikkels uit balans raken. 

In dit artikel wil ik samen met jou de vier letters van D.O.S.E. doornemen zodat jij kunt vaststellen of jij jezelf herkent in een hoog sensitief persoon. 

Diepte van analyse (D)

De eerste letter, de D, staat voor diepte van analyse. Mensen met hoog sensitiviteit zijn mensen die dingen over denken. Ze nemen langer tijd om over dingen na te denken voordat ze een beslissing nemen. Met andere woorden, ze zijn heel gevoelig voor de keuze die ze maken. Ze willen namelijk de juiste keuze maken, een keuze die goed voelt. En dus nemen ze tijd om na te denken over opties. 

Dus als je iemand met hoog sensitiviteit iets vraagt, kan het even duren voordat je antwoord krijgt. 

Overgevoeligheid en Overprikkeld zijn (O)

De O staat voor overgevoeligheid of snel overprikkeld raken. Als jij merkt dat je in sociale situaties, waarin natuurlijk veel prikkels zijn, dat je aan je lichaam merkt dat je snel overprikkeld bent en dat direct voelt in je lichaam, dan is dat één van de eigenschappen die horen bij een hoog sensitief persoon.

Vaak staan hoog sensitieve personen als het ware meer open voor hun omgeving en de mensen in hun omgeving. Dat betekent dat prikkels binnenkomen, dat je minder makkelijk grenzen aangeeft, en dan kan je autonome zenuwsysteem overprikkeld raken. Dat kun je merken aan onrust in je lijf, dat je wellicht weg wil, een rustig plekje opzoeken, dat je je overvallen voelt door mensen die meer ruimte innemen, en dat je uit verbinding raakt omdat je aan je grens komt van wat je zenuwsysteem aan prikkels kan reguleren. Je kunt de overprikkeling ook voelen in je buik.

Sensitief voor Subtiele Stimuli (S)

Hoe merk je dat je sensitief bent voor subtiele stimuli? Als je een kamer binnenkomt, bemerk jij vrij snel kleine veranderingen in de kamer. Een nieuwe kleur, een nieuwe geur, een andere indeling, een nieuw kapsel zijn dingen die je als HSP vrij snel opmerkt. 

Je hebt als hoog sensitief persoon een fijn gevoel voor subtiele prikkels. Je kunt die krachtige eigenschap vergelijken met de fijngevoeligheid van paarden of honden. 

Paarden zijn heel gevoelige dieren. Paarden voelen hoe jij je voelt. Ze voelen (via hun autonome zenuwsysteem) de energie die je uitstraalt. En als hoog sensitief persoon heb je dus een autonoom zenuwsysteem dat heel gevoelig is afgesteld op je omgeving. Dat kan iets in de omgeving zijn, een persoon, maar ook iets in je eigen lichaam. 

Emotionele Reactie en Empathie (E)

Mensen met een hoog sensitieve persoonlijkheid hebben meer dan gemiddeld een sterkere reactie in het brein, een sterke emotionele reactie in het brein op zowel positieve als negatieve beelden. 

Dus als je mensen met hoog sensitiviteit beelden laat zien van verdrietige mensen of hele blij mensen, dan zie je in het brein, als je daar een scan van maakt, dat er een sterke reactie is in het brein. Je ziet een sterke reactie in het brein van zowel het deel in het brein dat gevoelig is voor angst (amygdala) als het deel in het brein dat gevoelig is voor je zou kunnen zeggen beloning, maar ook eigenlijk nieuwsgierigheid (reactie op dopamine). 

Als receptoren in het motivatie deel / nieuwsgierige deel van ons brein dopamine ontvangen, dan ervaar je dat als een fijn gevoel. Het is een gevoel van “yes, ik leef” en het gevoel motiveert je om je aandacht te richten op wat je een fijn gevoel geeft en ermee door te gaan. Dan voel je dus passie. 

Met andere woorden, mensen met hoog gevoeligheid hebben een sterke emotionele reactie op positieve en negatieve ervaringen. 

Maar ze hebben ook een sterk ontwikkeld empathisch vermogen. Ze zijn meer dan gemiddeld in staat om zich op emotioneel niveau te verbinden met een ander. 

En dat brengt ons dus bij de vier letters van het acroniem D.O.S.E.

Elk van die vier letters vertelt jou of je je wel of niet herkend in hoog sensitiviteit. Volgens de definitie van Elaine Aron is iemand met een hoog sensitieve persoonlijkheid iemand die aan al die vier eigenschappen voldoet.

Herken jij jezelf na het lezen over deze 4 kenmerken in een hoog sensitieve persoon? 

In ieder geval dank ik je hartelijk voor het lezen van dit artikel. Ik hoop dat je de inhoud de moeite waard vindt, en mocht je een keer willen doorpraten over omgaan met HSP, maak dan nu vrijblijvend een afspraak tijdens mijn gratis spreekuur.